SENIM

Священномученик Зосима Пепенин

Зосима Алексеевич Пепенин (1888 — 1937) – священник, священномученик.

Память 2 ноября (20 октября по ст. ст.) в Соборе новомучеников и исповедников Церкви Русской.

Родился 25 сентября 1888 года в деревне Пепенино Яранского уезда Вятской губернии, в бедной крестьянской семье.

Был четвертым ребенком в семье, где уже подрастали двое старших сыновей, Иван и Степан, и дочь, которую назвали Матроной, в честь матери семейства.

По окончании церковно-приходской школы Зосима работал пастухом в родной деревне. Под впечатлением от жизни древних монахов уходил в лес, рыл пещеры и уединялся для молитвы. В деревне о нем говорили: «Этот будет попом или монахом».

Вместе с тем он был очень трудолюбив, умел делать любую работу и отличался добрым нравом. В семнадцать лет с отцом и братьями ушел на заработки в город, шил шубы, тачал сапоги, столярничал.

По весне пришла пора собираться домой, решил не возвращаться в деревню, а вместе с братом Степаном отправился на восток и поступил чернорабочим на железнодорожную станцию Миасс близ Челябинска, а позже — в пекарню.

В середине 1907 года пришел трудником в Челябинский Одигитриевский женский монастырь, в котором пробыл до конца 1908 года, а затем переехал в Томск, где поступил послушником в Богородице-Алексиевскую обитель.

Здесь молодой человек прожил около двух лет, затем вплоть до 1913 года пробыл в Иркутском Вознесенско-Иннокентиевском монастыре.

По окончании Иркутской духовной семинарии, в 1913 году женился на дочери известного иркутского протоиерея Михаила Чирцева, миссионера, просветителя якутов.

За время семейной жизни у супругов родилось четверо детей.

В этом же 1913 году Зосима Алексеевич успешно выдержал экзамен на псаломщика и получил назначение в Воскресенский собор города Верхоленска.

В 1914 году рукоположен в сан диакона, в 1917 году — во священника.

С 1918 года служил в Никольском храме села Борисовского Барнаульского уезда Томской губернии.

Во время Гражданской войны жизнь отца Зосимы дважды подвергалась смертельной опасности.

Однажды батюшка был взят в плен белогвардейским отрядом, но по просьбе местного населения вскоре был освобожден. В августе 1919 года в доме священника устроили штаб роговцы (банда анархиста Григория Рогова), а самого отца Зосиму они увезли в Барнаул.

Чудом, стараниями матушки он избежал смерти и вернулся домой. Но его начинали преследовать органы советской власти.

В 1921 году он был арестован и приговорен к заключению в барнаульской тюрьме.

Матушка, чтобы быть рядом с мужем, оставила дом, хозяйство и вместе с детьми переехала в Барнаул, устроилась на работу воспитателем в детский приют и паспортисткой в паспортный стол.

В 1922 году за примерную работу в тюремной сапожной мастерской отца Зосиму освободили.

В 1923 году вновь арестован, вскоре после рождения сына. Младенец Серафим прожил недолго, батюшку отпустили только похоронить сына. Освободили его через год, он снова служит в Борисовском, у них рождается сын Константин.

Батюшке грозил новый арест и в 1925 году отец Зосима с семьей уезжает в Иркутск, к родным матушки Александры. Отец ее, священник Михаил Чирцев, к этому времени уже умер, мать — матушка Александра Васильевна со своими детьми переехала в Москву к старшему сыну.

С 1925 года батюшку часто переводили на разные приходы. Таким образом Церковь в те годы старалась уберечь своих служителей от преследований и арестов. Около двух лет батюшка был настоятелем (и единственным священником) храма в деревне Коза Ярославской области.

Затем в город Любим Владимирской области, здесь было несколько священников; затем в деревню Шапкино под городом Ковровым Владимирской области.

В 1929 году назначен настоятелем храма Рождества Пресвятой Богородицы в Крылатском. В его приходе было пять деревень: Крылатское, Терехово, Татарово, Верхние и Нижние Мневники.

Здесь батюшка также служил один, помогал ему псаломщик, который жил при храме с женой и дочкой. Отец Зосима с семьей снимал комнату в частном доме на Можайском шоссе.

Матушка Александра везде, где служил отец Зосима, пела на клиросе, была регентом, занималась с детьми прихожан.

Батюшка очень ценил и берег свою семью, в которой царили любовь и согласие. Матушка отличалась строгостью, а батюшка ласковостью.

Прихожане почитали отца Зосиму как крепкого молитвенника и очень любили за то, что он был добр и внутренне радостен.

В Великую субботу, 27 апреля 1935, батюшка был арестован по обвинению в «антисоветской агитации» и заключен в Бутырскую тюрьму. Среди прочего отцу Зосиме вменялось в вину и то, что он «жил на территории белых».

Нашлись доносчики, которые написали, что своими проповедями любимый всеми батюшка «агитирует против советской власти». Ни одного показания против себя отец Зосима не подтвердил, обвинение в антисоветской агитационной деятельности не признал. Священник настаивал на том, что единственной темой разговоров между ним и прихожанами были вопросы богослужебные, а единственным поводом к посещению их домов — выполнение пастырского долга.

Лишь один факт признал батюшка. На вопрос прихожанина: «Почему вы не бросите службу?» — отец Зосима ответил: «Я — человек верующий и убежден в этом».

Тем не менее в обвинительном заключении от 22 сентября написано: «Пепенин Зосима Алексеевич, псаломщик Шаров Василий Николаевич, певчий церковного хора Мухин Семен Васильевич, имея тесную связь между собой, проводили организованную систематическую антисоветскую агитацию, направленную на подрыв политики партии и советской власти».

11 октября 1935 года Особым совещанием при УНКВД СССР был осужден по статье 5810 УК РСФСР на три года заключения в Карлаге.

Перед отправкой было короткое «свидание», когда можно было в течение нескольких минут увидеть батюшку в толпе заключенных, отправляемых по этапу.

Матушка, обладавшая сильным характером и пережившая несколько арестов мужа, поняла, что видит отца Зосиму в последний раз.

Письма от отца Зосимы приходили редко. В последнем письме батюшка писал, что его должны скоро перевести на свободное поселение.

19 сентября 1937 года, в день предполагавшегося перевода, батюшка был арестован в Карлаге по обвинению в том, что, «поддерживая тесные отношения с враждебно настроенными к советской власти и советскому правительству заключенными, проводил агитационную работу, говоря, что при царе Николае рабочему классу жилось лучше».

В предъявленном обвинении виновным себя не признал. 31 октября того же года был приговорен к расстрелу Тройкой при НКВД по Карагандинской области.

Расстрелян 2 ноября 1937 года. Место погребения неизвестно.

Реабилитирован 28 апреля 1989 года прокуратурой и Управлением КГБ по Карагандинской области по 1937 году репрессий.

Канонизирован в августе 2000 года решением Архиерейского Собора Русской Православной Церкви.

Зосима Алексеевич Пепенин (1888 — 1937) – діни қызметкер, шейіт.

Еске алу 2 қарашада (20 қазан, ескі ст.) Орыс шіркеуінің жаңа шейіттер мен конфессерлер соборында.

1888 жылы 25 қыркүйекте Вятка губерниясының Яранск ауданы, Пепенино ауылында кедей шаруа отбасында дүниеге келген.

Ол екі үлкен ұлы Иван мен Степан өсіп келе жатқан отбасындағы төртінші бала және анасының құрметіне Матрона деген қызы болды. Зосима шіркеу училищесін бітіргеннен кейін туған ауылында шопан болып жұмыс істейді. Ежелгі монахтардың өміріне тәнті болған ол орманға кіріп, үңгірлерді қазып, намазға кетті.

Ауылда ол туралы: «Бұл діни қызметкер немесе монах болады», — дейтін. Сонымен қатар, ол өте еңбекқор, кез келген жұмысты жақсы білетін, мінез-құлқы жақсы болатын. 

Он жеті жасында әкесімен және ағаларымен бірге қалаға ақша табуға кетті, тон тігіп, етік тігіп, ағаш ұстасы болды. Көктемде үйге жиналатын уақыт келді, ауылға оралмауға шешім қабылдады, ал ағасы Степанмен бірге Шығысқа барып, Челябинск маңындағы Миасс теміржол вокзалына, кейінірек қара жұмысшысы ретінде кірді.

1907 жылдың ортасында ол Челябинск Одигитриевский әйелдер монастырына жұмысшы болып келді, онда 1908 жылдың аяғына дейін болды, содан кейін Томскіге көшіп келді, онда ол Богородице-Алексиевский монастырына түсті. Мұнда жас жігіт екі жылдай өмір сүрді, содан кейін 1913 жылға дейін Иркутскідегі Вознесенско-Иннокентиевский монастырында болды.

Иркутск теологиялық семинариясын бітіргеннен кейін, 1913 жылы ол якуттардың миссионері және ағартушысы Иркутск протоиерейі Михаил Чирцевтің қызына үйленді.

Отбасылық өмірінде ерлі-зайыптылардың төрт баласы болды.

Сол 1913 жылы Зосима Алексеевич діни жыршысының емтиханын сәтті тапсырып, Верхоленск қаласындағы Воскресенский соборына тағайындалды.

1914 жылы ол дикон дәрежесіне, 1917 жылы діни қызметкерге тағайындалды.

1918 жылдан Томск губерниясының Барнаул уезінің Борисовский ауылындағы Никольский шіркеуінде қызмет етті.

Азамат соғысы кезінде Зосима әкенің өміріне екі рет қауіп төнді. Бір күні діни қызметкерді ақ гвардияшылар отряды тұтқынға алды, бірақ жергілікті халықтың өтініші бойынша ол көп ұзамай босатылды. 1919 жылы тамызда Роговцы (анархист Григорий Роговтың бандасы) діни қызметкердің үйінде штаб құрып, Зосима әкенің өзін Барнаулға алып кетті.

Бір ғажабы, әйелінің күшімен ол өлімнен аман қалып, үйіне оралды. Бірақ Кеңес өкіметі оны қудалай бастады.

1921 жылы тұтқындалып, Барнаул түрмесіне жабылады. Әйелі күйеуіне жақын болу үшін үй мен шаруашылықты тастап, балаларымен бірге Барнаулға көшіп келіп, балалар үйіне мұғалім, төлқұжат үстеліне паспорт қызметкері болып жұмысқа орналасады. 1922 жылы Зосима әке түрмедегі етікші шеберханасындағы үлгілі жұмысы үшін босатылды.

1923 жылы ұлы дүниеге келгеннен кейін көп ұзамай қайта қамауға алынды.

Серафим сәби ұзақ өмір сүрмеді, әкесі ұлын жерлеуге ғана жіберілді. Олар оны бір жылдан кейін босатты, ол қайтадан Борисовскийде қызмет етеді, олардың ұлы Константин дүниеге келді.

Әкеге жаңа қамау қаупі төніп, 1925 жылы әке Зосима отбасымен Иркутск қаласына Александра ананың туыстарына қонаққа кетеді.

Оның әкесі, діни қызметкер Михаил Чирцев, анасы Александра Васильевна және оның балалары үлкен ұлымен бірге тұру үшін Мәскеуге көшті.

1925 жылдан бастап діни қызметкер жиі әртүрлі қауымдастықтарға ауыстырылды. Осылайша, сол жылдары Шіркеу өз қызметшілерін қудалау мен қамауға алудан қорғауға тырысты. 

Шамамен екі жыл бойы діни қызметкер Ярославль облысының Коза ауылындағы ғибадатхананың басшысы (және жалғыз діни қызметкер) болды.

Содан кейін Владимир облысының Любим қаласына дейін мұнда бірнеше діни қызметкер болды; одан кейін Владимир облысы, Ковров қаласының жанындағы Шапкино ауылында қызмет атқарды.

1929 жылы ол Крылатскоедағы Рождество Пресвятой Богородицы шіркеуінің басшысы болып тағайындалды.

Оның қауымдастығында бес ауыл болды: Крылатское, Терехово, Татарово, Верхний және Нижний Мневники. Мұнда діни қызметкер әйелі мен қызымен бірге ғибадатханада тұратын діни жыршысының көмегімен жалғыз қызмет етті.

Әкесі Зосима отбасымен Можайское тас жолының бойындағы жеке үйде бір бөлмені жалға алған.

Матушка Александра әке Зосима қызмет еткен жерде клироста ән шырқады, регент болды, қауымның балаларымен айналысты.  Әке сүйіспеншілік пен келісім орнаған отбасын ерекше бағалады және қамқорлық жасады.

Матушка қаталдығымен, ал әке мейірімімен ерекшеленді. Шіркеушілер әке Зосиманы күшті дұға ететін адам ретінде құрметтейтін және оны өте жақсы көретін, өйткені ол мейірімді және іштей қуанышты адам болды.

1935 жылы 27 сәуірде қасиетті сенбіде діни қызметкер «антикеңестік үгіт» деген айыппен тұтқындалып, Бутырка түрмесіне қамалды. Сонымен қатар, Зосима әкеге «ақ аумақта өмір сүрді» деген айып тағылды.

Барлығының сүйікті әкесі уағыздарымен «Кеңес өкіметіне қарсы үгіт жүргізіп жатыр» деп жазған хабаршылар болды. 

Зосима әке өзіне қарсы бірде-бір айғақты растаған жоқ, ол антисоветтік үгіт-насихат қызметі үшін айыптауды мойындамады. Діни қызметкер өзі мен қауым арасындағы әңгімелердің жалғыз тақырыбы — Қызметтік мәселелер, ал олардың үйлеріне барудың жалғыз себебі-пасторлық міндеттерді орындау деп сендірді. Тек бір фактіні әке мойындады. Қауымның сұрағына: «Неге сіз қызметтен бас тартпайсыз?»- «Мен сенетін адаммын және бұған сенімдімін», — деп жауап берді Зосима әке.

Соған қарамастан, 22 қыркүйектегі айыптау қорытындысында былай делінген: «Пепенин Зосима Алексеевич, діни жыршысы Шаров Василий Николаевич, шіркеу хорының әншісі Мухин Семен Васильевич, бір-бірімен тығыз байланыста бола отырып, партия мен Кеңес өкіметінің саясатын бұзуға бағытталған жүйелі антисоветтік үгіт-насихат жүргізді».

1935 жылы 11 қазанда КСРО НКВД жанындағы арнайы кеңес РСФСР Қылмыстық кодексінің 5810-бабы бойынша Карлагта үш жылға бас бостандығынан айырылды. Жөнелтілмес бұрын қысқа «кездесу» болды, онда бірнеше минут ішінде кезең бойынша жіберілген тұтқындар тобында әкені көруге болатын. Күшті мінезді және күйеуін бірнеше рет тұтқындаудан аман қалған Матушка Зосима әкесні соңғы рет көргенін түсінді.

Зосима әкенің хаттары сирек болатын. Соңғы хатында әке оны жақын арада еркін қонысқа ауыстыру керектігін жазды.

1937 жылы 19 қыркүйекте, ауысу күні, әке Карлагта «Кеңес өкіметі мен Кеңес үкіметіне дұшпандық танытқан тұтқындармен тығыз қарым-қатынаста болып, патша Николай кезінде жұмысшы табы жақсы өмір сүрді деп үгіт-насихат жұмыстарын жүргізді» деген айыппен қамауға алынды.  Айыпталғаны үшін ол өзін кінәлі деп санамады.

Сол жылы 31 қазанда Қарағанды ​​облысы бойынша НКВД үштігінің үкімімен ату жазасына кесілді.

1937 жылы 2 қарашада атылған. Жерленген жері белгісіз.

1989 жылы 28 сәуірде 1937 жылғы қуғын-сүргінге байланысты Қарағанды ​​облысы бойынша прокуратура мен МҚК басқармасымен ақталды.

Орыс православие шіркеуінің епископтар кеңесінің шешімімен 2000 жылдың тамызында канонизацияланған.

У вас есть вопрос? Свяжитесь с нами!

Контактная информация