Стефан Григорьевич Костогрыз (1887 — 1937) – священник, священномученик.
Память 26 сентября (13 сентября по ст. ст.) в Соборе новомучеников и исповедников Церкви Русской.
Родился 24 ноября 1887 года в городе Берислав Херсонской губернии.
Долгое время был регентом церковного хора. С февраля 1915 года служил псаломщиком Михаило-Архангельской церкви село Слободзея Тираспольского уезда Херсонской губернии (ныне города Слободзея, Приднестровье).
Вероятно, в 1924 году был рукоположен в сан диакона, так как именно в это время он был переведен на новое место службы.
Был арестован в конце 1920-х — начале 1930-х годов и заключен в место лишения свободы. Однако за него вступились прихожане, и его вскоре освободили.
Предположительно в 1933 году был рукоположен в сан священника и был назначен настоятелем в Михаило-Архангельскую церковь села Слободзея, которая в 1933 году была закрыта ввиду того, что прежний настоятель уехал в Одесскую область.
28 августа 1935 года был арестован по обвинению в том, что «…проживая около румынской границы, пытался перейти последнюю и одновременно проводил контрреволюционную агитацию».
7 декабря того же года Спецколлегией одесского облсуда был приговорен к семи годам исправительно-трудовых работ. 10 февраля 1936 года поступил в Карлаг НКВД (Карагандинская область, Казахстан).
В мае 1937 года был арестован в Первом Волковском отделении Карлага по обвинению в «систематической агитации среди заключенных, восхвалении царского строя». Проходил по групповому «делу священников отца Александра Аксенова и отца Стефана Костогрыза, Карлаг, 1937 г.».
Из обвинительного заключения:
«…отбывая меру наказания в Карлаге, систематически проводит контрреволюционную религиозную агитацию среди заключенных, направленную дискредитацию политики партии и советской власти, восхваляя царский строй».
Из материалов дела:
«Костогрыз заявлял: «Раньше, при царствовании Николая II, жилось гораздо лучше, чем при Советской власти, которая всех позагоняла в колхозы и морит людей голодом. Вот, кто помнит 32 и 33 год, помнит и то, что в этих колхозах половина Херсонской губернии поумирало. Большевизм — явление временное и долго существовать не будет. Если коммунистам сходит пока с рук, то это лишь потому, что иностранные государства не хотят приносить жертвы. А главное, надо, чтобы все убедились в неправильности политики Советской власти, которая насильно насаждает колхозы, делает гонение на Церковь, ее служителей и верующих».
Виновным в предъявленных обвинениях себя не признал.
20 сентября 1937 года тройкой при УНКВД по Карагандинской области был приговорен к высшей мере наказания.
Расстрелян 26 сентября 1937 года в Карлаге.
31 января 1990 года был реабилитирован прокурором г. Караганды по 1937 году репрессий.
Канонизирован Архиерейским Собором Русской Православной Церкви в августе 2000 года.
Стефан Григорьевич Костогрыз (1887 — 1937) – діни қызметкер, қасиетті шейіт.
Еске алу күні 26 қыркүйекте (13 қыркүйек, ескі ст.) Орыс шіркеуінің шейіттері мен конфессерлер соборында.
1887 жылы 24 қарашада Херсон губерниясының Берислав қаласында дүниеге келген.
Ұзақ уақыт бойы ол шіркеу хорының жетекшісі болды. 1915 жылдың ақпан айынан бастап ол Херсон губерниясының Тирасполь ауданы, Слободзея ауылында (қазіргі Приднестровье Слободзея қаласы) Михаило-Архангельск шіркеуінің діни жыршысы болып қызмет етті.
1924 жылы болса керек, сол кезде ол жаңа қызмет орнына ауыстырылғандықтан, диакон дәрежесіне тағайындалды.
Ол 1920 жылдардың аяғы мен 1930 жылдардың басында тұтқындалып, түрмеге жабылған. Алайда шіркеу қызметкерлері оны жақтап, көп ұзамай босатылды.
Болжам бойынша 1933 жылы ол діни қызметкер болып тағайындалды және бұрынғы басшының Одесса облысына кетуіне байланысты 1933 жылы жабылған Слободзея ауылындағы Михаило-Архангельск шіркеуінің басшысы болып тағайындалды.
1935 жылы 28 тамызда ол «…Румыния шекарасына жақын жерде тұрып, соңғысын кесіп өтпек болды және бір мезгілде контрреволюциялық үгіт жүргізді» деген айыппен қамауға алынды.
Сол жылдың 7 желтоқсанында Одесса облыстық сотының арнайы алқасы оны жеті жылға мәжбүрлі жұмысқа тарту туралы үкім шығарды. 1936 жылы 10 ақпанда Қарлаг НКВД (Қарағанды облысы, Қазақстан) құрамына кіреді.
1937 жылы мамырда ол Карлагтың бірінші Волковский бөлімінде «тұтқындар арасында жүйелі үгіт жүргізді, патшалық жүйені мадақтады» деген айыппен қамауға алынды. Ол «Діни қызметкерлер әке Александр Аксенов пен әке Стефан Костогрыздың ісі» тобына қатысты, Карлаг, 1937 ж.
Айыптау үкімінен:
«…Карлагта жазасын өтеп жүріп, тұтқындар арасында партия мен Кеңес үкіметінің саясатын қаралауға, патшалық жүйені мадақтауға бағытталған контрреволюциялық діни үгіт-насихат жұмыстарын жүйелі түрде жүргізеді».
Іс материалдарынан:
«Қостогрыз: «Бұған дейін Николай II тұсында жұрттың барлығын колхоздастыруға мәжбүрлеп, ашаршылыққа ұшыратқан Кеңес өкіметі тұсындағыдан әлдеқайда жақсы өмір сүрдік. 32 және 33 жылдарды еске алатындар Херсон губерниясының жартысы осы колхоздарда өлгенін де еске алады. Большевизм уақытша құбылыс, ол ұзақ өмір сүрмейді. Егер коммунистер осы уақытқа дейін құтылып жатса, бұл тек шет мемлекеттердің құрбандық жасағысы келмейтіндігінен. Ең бастысы, колхоздарды күштеп отырғызып, шіркеуді, оның қызметшілерін, діндарларын қудалап отырған Кеңес үкіметінің саясатының дұрыс еместігіне әркім көз жеткізуі керек».
Ол тағылған айыпты мойындамады.
1937 жылы 20 қыркүйекте Қарағанды облысындағы НКВД үштігі оны өлім жазасына кесті.
1937 жылы 26 қыркүйекте Карлагта атылды.
1990 жылы 31 қаңтарда 1937 жылғы қуғын-сүргінге байланысты Қарағанды қаласының прокурорымен ақталды.
2000 жылы тамызда Орыс Православие Шіркеуінің Епископтар Кеңесімен заңдастырылған.
